Ciąża budzi mnóstwo wątpliwości, a w znalezieniu odpowiedzi na nurtujące pytania wcale nie pomagają związane z nią mity na temat suplementacji. Czas rozprawić się największymi błędnymi przekonaniami i poznać same fakty o witaminach dla kobiet w ciąży.
Zawsze trzeba spożywać witaminy dla kobiet w ciąży
Mit. Chociaż w okresie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne, profilaktyczne spożywanie wielowitaminowych preparatów nie jest zalecane – zgodnie ze stanowiskiem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO)1. Natomiast rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników rekomenduje suplementację składników o udowodnionym znaczeniu dla prawidłowego rozwoju ciąży: kwasu foliowego, jodu, witaminy D3, DHA oraz żelaza (o ile istnieją wskazania do jego stosowania)2.
Naturalne źródła folianów są wystarczające do pokrycia zapotrzebowania
Mit. Mimo że produkty spożywcze zawierają sporą ilość kwasu foliowego (witaminy B9), obróbka żywności przyczynia się do jego utraty. Sama dieta nie jest więc wystarczająca do utrzymania prawidłowej podaży tego składnika. Dlatego niemal każdej kobiecie starającej się o dziecko oraz u której potwierdzono ciążę, rekomenduje się suplementację3.
Forma folianów nie ma znaczenia
Mit. Kwas foliowy – sam w sobie – nie jest aktywny w organizmie. Dopiero w wyniku przemian biochemicznych zamienia się w aktywną postać, czyli 5-metylotetrahydrofolian (5-MTHF). To właśnie ta forma bierze udział w ważnych procesach fizjologicznych, szczególnie tych, które dotyczą rozwoju płodu.
Tradycyjny kwas foliowy musi zatem zostać przekształcony do aktywnej postaci, a u części kobiet ten proces przebiega mniej sprawnie. O możliwości wykorzystania kwasu foliowego przez organizm decyduje gen MTHFR, którego mutacja występuje nawet u 50% populacji. U osób tych skuteczność przekształcania kwasu foliowego do aktywnej postaci może zmniejszyć się nawet aż o 70%.7 Dlatego coraz częściej zaleca się sięganie po suplementy diety, które zawierają jego aktywną formę4.
Samo spożywanie kwasu foliowego wystarczy
Mit. Kwas foliowy jest jedną z najważniejszych witamin z grupy B, którą należy dostarczać dodatkowo w okresie ciąży. Jednak – zdaniem ekspertów – uzasadnione jest uwzględnienie w diecie każdej zdrowej kobiety także witaminy D, jodu i kwasów tłuszczowych DHA w postaci suplementów diety.2
W najnowszym stanowisku Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników zwrócono uwagę na ważność uzupełniania w diecie także produktów bogatych w cholinę, witaminę B6 i witaminę B12. Włączenie suplementów powinno odbywać się tylko w przypadku niewystarczającej podaży z pożywienia.4
Cholina, razem z witaminami B6 i B12, uczestniczy w procesach metylacji, przyczyniają się do utrzymania prawidłowego metabolizmuhomocysteiny5, której zbyt wysoki poziom niekorzystnie wpływa na homeostazę organizmu kobiety i tym samym na przebieg ciąży2.
Każda kobieta w ciąży powinna przyjmować taką samą ilość witaminy D3
Mit. To, jak dużą porcję witaminy D3 powinna dostarczać kobieta w ciąży, zależy od aktualnego jej stężenia w organizmie. Dlatego w pierwszej kolejności lekarz powinien zalecić oznaczenie poziomu metabolitu 25(OH)D, a następnie dobrać optymalną ilość do suplementacji6.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, standardowo kobiety w ciąży powinny dostarczać od 1500 do 2000 IU witaminy D3. Natomiast zapotrzebowanie zwiększa się wraz ze wzrostem BMI – jeśli przekracza 30 kg/m2, wówczas rekomendowana porcja witaminy D wynosi nawet 4000 IU2.
Pamiętaj! Suplementacja powinna być przede wszystkim wsparciem dobrze zbilansowanej diety, a nie jej zamiennikiem. Choć w tym wyjątkowym okresie zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych rośnie, najważniejsze jest, aby witaminy dla kobiet w ciąży w formie suplementów dobierać świadomie i zgodnie z aktualnymi zaleceniami specjalistów. Dlatego każdy wprowadzany do jadłospisu suplement diety powinien zostać skonsultowany z lekarzem prowadzącym, który oceni zasadność jego spożywania.
Źródła:
1. https://www.who.int/tools/elena/interventions/micronutrients-pregnancy [Dostęp online: 29.09.2025]
2. Zimmer M, Sieroszewski P, Oszukowski P, Huras H, Fuchs T, Pawłosek A.: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych. Gin. Perinat. Prakt. 2020; 5(4): 170-181.
3. Jarosz, Mirosław, et al. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Vol. 83, Warszawa, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, 2020, https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2020/12/Normy_zywienia_2020web-1.pdf s. 226-227 [Dostęp online: 29.09.2025]
4. Mrozikiewicz, A. S., Opoń, D. B., Drews, K., Kaczmarek, P., Wielgoś, M., & Sieroszewski, P. (2024) Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu.
5. Full List of EFSA Health Claims, Article 13 – General function claims, Nutraceuticals Group, https://nutraceuticalsgroup.com/uk/full-list-of-efsa-health-claims [Dostęp online: 29.09.2025]
6. lek. E. Stefanowicz, Kociewskie Centrum Zdrowia; Suplementacja witaminy D u kobiet w ciąży; https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/przebiegciazy/61928,suplementacja-witaminy-d-u-kobiet-w-ciazy [Dostęp online: 29.09.2025]
7. Seremak-Mrozikiewicz A. i wsp. The frequency of 677C > T polymorphism of MTHFR gene in the Polish population. Archives of Perinatal Medicine 2013, 19, 12-18.
